Układ rozrodczy
1. Narządy rozrodcze męskie :
- parzyste jądra z licznymi cewkami nasieniotwórczymi i tkanką łączną
- parzyste najądrza – tworzy przyległa do jąder, kłębek, skręcone kanaliki nasienne
- nasieniowody odchodzące od najądrzy, uchodzące do przewodu moczopłciowego u podstawy prącia, wytwarzają pęcherzyki nasienne, biorą udział w tworzeniu spermy
- gruczoł dodatkowy – krokowy – prostota wydzielający płyn konsystencji zasadowej
- organ kopulacyjny – prące zbudowane z ciał jamistych, przez niego przebiega cewka moczowa i przechodzą plemniki
2. Narządy rozrodcze żeńskie :
¨ parzyste jajniki; w pęcherzykach Graafa powstają komórki jajowe, gdy ona dojrzewa pęcherzyk się powiększa i pęka, komórka jest wyrzucana do jamy ciała w pobliżu jajowodu, pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte produkujące hormon. Wydalanie komórki jajowej to owulacja
¨ parzyste jajowody kielichowato zakończone i orzęsione także wewnątrz, rzęsy te przesuwają komórkę jajową do macicy, zapłodnienie następuje w jajowodzie
¨ macica – tu następuje rozwój zarodka. Przyjmuje ona różne kształty, może być podwójna lub pojedyncza :
- gryzonie, nietoperze, słonie – macica podwójna
- zającokształtne, drapieżne – macica pojedyncza, ale dwudzielna otwierająca się wspólnie do pochwy
-kopytne, wieloryby, syreny – macica dwuroga, wspólnie ujście do pochwy
-naczelne, niektóre szczerbaki i nietoperze – pojedyncza
¨ pochwa, gdzie odbywa się kopulacja, przez nią wysuwa się rodzący organizm. Ona kolejnie przechodzi w przedsionek moczpłciowy, u jej ujścia znajdują się wargi szromowe, pomiędzy nimi wyrostek z ciał jamistych i łechtaczka
3. Rozwój embrionalny
Pęcherzyk Graafa po wydaleniu komórki jajowej przekształca się w ciałko żółte i produkuje hormon – progestron, który przygotowuje macicę na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej, rozpulchnia jej unaczynione ściany. Nie zapłodniona komórka jajowa ginie i jest wydalana - wtedy ciałko żółte przkształca się w tkankę łączną, a następnie zanika. Błona śluzowa macicy powraca do stanu przedowulacyjnego. Rozwój nowej komórki jajowej zachodzi w jajniku.
Cykl płciowy to 4 fazy :
- przygotowanie narządów do wytworzenia oocysty – komórki jajowej
- toruja – gotowość do ciąży ( przed ewolucją jest wzmożony popęd płciowy )
- cofanie się procesów, gdy nie zajdzie zapłodnienie
- spoczynek
Układ rozrodczy podlega układom: nerwowemu i hormonalnemu.
Plemniki zostają wprowadzone do pochwy przez prącie. Gdy napotkają komórkę jajową następuje zapłodnienie. U łożyskowców i torbaczy komórka jajowa bruzdkuje całkowicie. W stadium gastruli osadza się w błonie śluzowej macicy i tam tworzą się błony płodowe :
-surowicza – kosmówka – na zewnętrznej powierzchni tworzy listne wyrostki – kostki wrastające w macicę
- wewnętrzna – owodnia – wypełniona cieczą, gdzie znajduje się zarodek
- omocznia – rozrastające się i wzrastające pomiędzy kosmówkę i owodnię
|